De algemene beschouwingen begroting 2024
GemeenteBelangen Midden-Groningen geeft hierbij haar beschouwing op de begroting 2024. Hieronder onze eerste termijn over de begroting. Onze fractievoorzitter Jan Velthuis heeft hierbij het woord namens de fractie van GemeenteBelangen Midden-Groningen.
Eerste termijn algemene beschouwingen begroting 2024
Voorzitter we willen allen bedanken die zich dagelijks inzetten voor deze gemeente. Dat zijn onze ambtenaren in dit huis en daarbuiten. Echter ook de vele vrijwilligers. Zonder hen kunnen we het niet. Een sluitende begroting voor het jaar 2024-2025 met ruimte voor ambitie en nieuwe investeringen. Met uitdagingen Jeugdzorg betaalbaar houden, voldoende goede en betaalbare woningen te bouwen. Waarbij de fractie van Gemeente Belangen een voorzet geeft dat we in het raadswerk programma opnemen dat we in alle dorpen gaan bouwen.
Inwoner centraal:
Een belangrijk speerpunt uit het collegeakkoord is dat de inwoner centraal staat. Wij denken dat gebiedsgericht werken een goede stap in de richting kan zijn.
Meer gaan denken vanuit de leefwereld van onze inwoners, samenwerken met inwoners en maatschappelijke partners. Geen een richtingsverkeer de gemeente moet het maar oplossen, nee veel meer een gezamenlijk aanpak van problemen, kansen, ideeën en opgave. Dit is een uitdaging voor ons allen! Dit kunnen we niet alleen. We hebben daarbij de inbreng van onze inwoners meer dan nodig. Het is belangrijk dat alle inwoners kunnen meedoen. Meedoen door betaald werk, vrijwilligers werk of een zinvolle dagbesteding.
Fysieke leefbaarheid:
Voorzitter, de fractie van Gemeente-Belangen kan zich volledig vinden in het uitgangspunt dat de openbare ruimte een belangrijke onderdeel is in de leefomgeving van onze inwoners. Wij kunnen onze goedkeuring geven om aanvullend 1,8 miljoen euro oplopend tot 3 miljoen beschikbaar te stellen.
om onze gemeente aantrekkelijk te maken en te houden, deze inhaalslag is nodig om het beheer en onderhoud van de openbare ruimte weer op een goed niveau te krijgen.
Verschillende dorpen en wijken zijn begonnen met het opstellen van een dorps-of wijkplannen vanuit het NPG project. Alle 37 dorpen en wijken krijgen de mogelijkheid om een plan te maken. De inwoners centraal staat hierbij voorop!
Muntendam krijgt een mooi en duurzaam kindcentrum en een gymzaal, een verrijking op de locatie Ruitershorn. Nieuwbouw waar het dorp de eerste 30 jaar mee vooruit kan. De plannen voor het Centrumplan worden in samenspraak met inwoners verder uitgewerkt, inclusief een dorpshuis en woningen. Slochterhaven en omgeving zal worden aangepakt. Harkstede moet de nodige voorzieningen krijgen om mee te liften in de ontwikkelingen rondom Meerstad.
Sport en bewegen:
Voorzitter, harmoniseren van het accomodatie beleid zal niet eenvoudig zijn. Gelijke voorwaarden voor sportverenigingen als het gaat om eigendom, beheer en onderhoud van alle accommodaties. GemeenteBelangen wil geen gedwongen privatisering van sportvoorzieningen. Verenigingen die het wel willen en kunnen de ruimte geven. Sportverenigingen die het wel willen, kunnen de ruimte krijgen. We hebben in onze gemeente twee openlucht zwembaden ( Slochteren en Meeden).
Deze worden door inzet van vrijwilligers in stand gehouden. Voorzitter, daar mogen we best trots op zijn. Wij vinden dat deze zwembaden het recht op financiële middelen die nodig zijn om ze in stand te houden!
Veiligheid:
Veiligheid op het gebied van wonen, werken en leven spreek je eenvoudig uit. De dagelijkse praktijk is weerbarstiger, ondermijnende criminaliteit, criminele netwerken maken steeds meer gebruik van jongeren om allerlei hand en spandiensten te verrichten. In kwetsbare wijken kunnen bewoners betrokken raken. We moeten blijven inzetten op samen werken met de politie, het Openbaar Ministerie, maatschappelijke instellingen, woningbouwcorporaties en onderwijsinstellingen. Samen werken is de enige oplossing om wellicht het tij te keren!
Landbouw:
Voorzitter een sector die ook voor onze gemeente belangrijk is. De afgelopen jaren onderdruk staat van de publieke opinie. Veelal gelieerd aan het stikstof problematiek.
GemeenteBelangen loopt niet voor deze discussie weg. Wij willen dat er een duurzaam perspectief komt voor de landbouwsector. We moeten er niet aan denken dat we een landschap hebben zonder boerderijen.
Energietransitie:
De kosten voor energietransitie is een belangrijk aandachtspunt. Kosten zijn niet alleen een probleem voor de inwoners van Midden-Groningen. Voor het jaar 2023 kunnen inwoners tot 125 % van het minimum inkomen eenmalig een bijdrage ontvangen van 1300 euro. Goed dat deze groep ondersteuning krijgt. Echter zijn er vele inwoners, gezinnen die dit niet krijgen en het wel nodig hebben. Wat kan en moet de gemeente wel doen. Onze inwoners helpen hoe ze gebruik kunnen maken van subsidies. Waarbij we ons realiseren dat het niet lokaal is op te lossen maar dit in politiek Den-Haag moet. GemeenteBelangen is voor meer zon op dak. Geen zon-en windparken meer. Een drietal verzoeken die nog in behandeling zijn op basis van van het vorige zonneparken beleid zullen wij beoordelen op draagvlak van aanwonenden. Geen nieuwe windturbines meer in Midden- Groningen en zonneparken. Alleen die al vergund zijn eerst toetsen aan criteria draagvlak. Wij willen ook nog open landschappen en landbouwgrond behouden. Een goede ontwikkeling is dat voor het aanvragen van een vergunning voor een zonnepark een Verklaring van geen Bedenkingen nodig is van de Raad. De raad aan zet of we wel of niet een omgevingsvergunning verlenen voor realisatie van zonneparken.
Afval:
Deze raad heeft besloten om in de periode tot en met 2024 afvalstoffenheffing stapsgewijs te verhogen met 5 % per jaar om de kostendekkendheid te verbeteren. Nu de dekking plusminus 78% is moeten de kosten gedekt worden door bijvoorbeeld de OZB te verhogen. Het voorstel om het tarief te verhogen en tegelijk de kosten verlagen zullen we kritisch beoordelen. Diftar per lediging en geen betaling per kilo van zowel Groen als Grijs is ons uitgangspunt.
Gaswinning:
De parlementaire Enquête Gevolgen Gaswinning heeft duidelijk gemaakt wat wij in Groningen altijd al wisten. Geld is leidend geweest bij de gaswinning. Groningen is in de steek gelaten. Wij hopen dat NIJ Begun met zijn 50 maatregelen voor veel soelaas gaat bieden. Dat zal niet van vandaag of morgen zijn. Mijn fractie kan zich volledig vinden dat we onze inwoners in het aardbevingsgebied laten ondersteunen door professionals die laagdrempelig een luisterend oor kunnen bieden aan individuen en groepen. Om steeds weer worden geconfronteerd te worden met nieuwe schade door bevingen, angst en het gevoel van machteloosheid, dat gaat niemand in de koude kleren zitten. Dagelijks ondervinden onze inwoners nog de gevolgen van gestapelde mijnbouw. Aardbevingen zorgen voor schade aan woningen en andere gebouwen. Er zijn nog 3300 adressen die mogelijk niet voldoen aan de veiligheidsnorm. Hoe kunnen we druk zetten om dit versneld aan te pakken? Naast het gevoel van je voelt je niet veilig in je woning, geeft dit veel stress voor degenen die hier mee te maken hebben. Als coalitie partij zijn we helder en duidelijk. De versterking moet volgens plan worden uitgevoerd. Schade moet op tijd worden afgehandeld. Gaswinning uit het Groningerveld stoppen in 2023. Dit laatste is gebeurd. Echter de gevolgen van jaren lange gestapelde mijnbouw zullen nog lang doorwerken.
Nationaal Programma Groningen:
De ontwikkeling ten aanzien het NPG zijn dat er 75 % trekkingsrechten in Midden-Groningen zijn geborgd. helaas is breed gesteund door de raad 5% bewoners initiatieven afgewezen.
Belangrijk is dat we bij het opstellen governance en verantwoording de positie van de raden en staten worden geborgd. Dat de sociale agenda Pegas niet via het Gemeentefonds gaat, baart ons zorgen! De raad heeft een motie ingediend om de nog te ontvangen NPG gelden in te zetten voor onze inwoners ten behoeve van meer Welvaart en een betere leefomgeving. GemeenteBelangen blijft voorstander om de nog ontvangen gelden lokaal in te zetten.
Wonen:
Vernieuwen van de Woonvisie 2019-2028 is voor ons noodzakelijk. Veelal hebben we te maken dat een winkelpand sluit doorat er geen opvolging is of om andere redenen. Met als gevolg leegstand en verpaupering. Dit moeten we voorkomen en meewerken als een eigenaar zijn winkelpand de bestemming ervan wil veranderen. GemeenteBelangen wil dat er ook aandacht is voor kleinere dorpen om te bouwen. In een tijd van vergrijzing kan het bouwen van zorgen voor doorstroming en kansen voor eenieder. Het college moet aan de slag gaan met de bestuursopdracht Wonen uit het raadswerk programma, vernieuwen van de woonvisie die aansluit op de wensen van onze inwoners. Met andere woorden niet wij de lokale politiek staan voorop, nee onze inwoners staan op 1. Daar doen we het voor. Bouwen van woningen helpen om de doorstroming te bevorderen. Zowel jeugd als ouderen kunnen in hun dorp blijven wonen wat weer goed is voor de leefbaarheid. Betaalbare woningen bouwen waar het kan en moet!
Economie:
Ontwikkeling van bedrijfsterreinen is belangrijk voor de werkgelegenheid.Onze bedrijfsgronden zijn nagenoeg uitverkocht. Onze voorkeur gaat uit naar ontwikkeling aan de noordkant van de A7. Waar we geen voorstander van zijn is het vestigen van zogenaamde XXL bedrijven die niet of nauwelijks werkgelegenheid opleveren.
Het ontwikkelen van het gebied rond de A7 is nodig om ruimtelijke/ economische perspectief te krijgen. Bestaande bedrijventerreinen verbeteren en nieuwe ontwikkelen waarbij we geen voorstander zijn van XXL bedrijven die geen werkgelegenheid zullen opleveren voor onze inwoners en de regio, Ja ook de regio is belangrijk voor werkgelegenheid van onze inwoners. Dat is anders denken, niet alleen gemeentelijk maar regionaal. Werkgelegenheid stopt niet aan de gemeentegrens
Programma Dienstverlening:
Dienstverlening naar de burger moet beter. Regelmatig krijgen we signalen dat er bijvoorbeeld op brieven, mails of telefoontjes niet of veel te laat wordt gereageerd.
Inwoners moet ook al kan dit niet direct, een adequate reactie krijgen.
Openbaar Vervoer:
Het openbaar vervoer laat steken vallen. Er zijn dorpen in onze gemeente die verstoken blijven van openbaar vervoer. Wij vinden dat we samen met de dorpen op zoek moeten naar alternatieven. Goed te constateren dat vrijwilligers een deel van de dorpen (buurtbus kan verzorgen). Ja, alles aan de markt laten was het toverwoord. De gevolgen daarvan zullen wellicht nog meer duidelijk worden in de toekomst. Een regionale treinvervoerder Arriva (volle dochter van DB) verkoopt het aan een Amerikaans investeerder. Wat dit gaat betekenen voor het personeel, de overheden en onze inwoners blijft zeer de vraag?
Duurzaamheid:
Uitvoeren van de SPUK Energiearmoede daardoor kunnen we huishoudens helpen met energiebesparende maatregelen. Inzetten van een klusbus en een cv dokter is een eerste aanzet in de goede richting. We bieden een stimuleringsregeling aan. Inwoners die geen overwaarde op hun huis hebben maar toch energiebesparende maatregelen willen treffen kunnen gebruik maken van deze regeling. Daarnaast kunnen ruim duizend huiseigenaren geholpen worden met een subsidie van 1000 euro voor het isoleren van hun woning. Desalniettemin blijft het nog een behoorlijke opgave om iedereen te helpen. Geopolitiek en oorlogen bepalen de wereldmarkt voor onze energie. Gas importeren, opwekken van duurzame energie daar hebben we allemaal mee te maken. Dit lossen we niet even op als Midden-Groningen of zelfs nationaal.
Aandachtspunten:
Een ieder van ons heeft emoties als je beelden ziet van de gevolgen van oorlog in Oekraïne en andere landen/gebieden, dan leven wij gelukkig hier veilig.
Gemeentebelangen is duidelijk, we zullen altijd een plek moeten bieden aan mensen die vluchten voor oorlog en vervolging.
GemeenteBelangen is het eens met het stopzetten van de handhaving op permanente bewoning in bungalowpark De Leine. Wij verwachten dat het college met een goed gedegen integraal plan komt voor het hele gebied. We willen wel meegeven, dat er een groot tekort aan woningen is in onze regio.
We moeten de juiste dingen blijven doen in onze gemeente. De fractie van GemeenteBelangen staat achter het stimuleren van zon op dak. Gasvrij Gorecht, Aardgasvrij Steendam-Tjuchem en Wijkuitvoeringsplannen. Waarbij we als gemeente zelf het goede voorbeeld moeten geven en derhalve een duurzame bedrijfsvoering moeten voeren.
Jan Velthuis fractievoorzitter.